Türkiye Ukrayna’daki savaşın sona erdirilmesi ve global tesirlerini en aza indirmek için elini taşın altına en çok koyan ülke.
Rus işgaliyle başlayan savaş sebebiyle tahıl krizi, insani ve nükleer felaket tehlikesi, güç krizi üzere sıkıntıların global çapta büyümemesi için adımlar atıyor.
Türkiye’nin bu adımları başta Ukrayna olmak üzere tüm dünyada yankı buluyor.
Amerikan fikir kuruluşu olan Atlantic Council’den Ukrayna Dış Siyaset Uzmanı Yevgeniya Gaber TRT Haber’e kıymetlendirdi.
“TÜRKİYE KRİZLERİ ÖNLEMEK İÇİN KARADENİZ’DE İSTİKRAR İSTİYOR”
Yevgeniya Gaber, Ankara’nın adımların hayati ehemmiyetini vurguladı:
“Türkiye kritik pozisyonda. Etrafında çatışma alanları var. Türkiye insani, besin, güç üzere krizleri önlemek ve kendi ulusal güvenliği için Karadeniz’de istikrar istiyor. Zira Rusya Ukrayna’nın güneyini ele geçirirse Karadeniz Rus gölüne döner, bu, Türkiye’nin ulusal güvenliği için büyük sorun demek. Türkiye bunu önlemeye çalışıyor.”
DENGELERİ ALT ÜST EDEN KEŞİF: TÜRKİYE RUS GAZINA BAĞIMLILIĞI BİTİREBİLİR
Kış mevsiminin yaklaşmasıyla Rus Gazprom’un doğal gazı kesmesi Avrupa’yı huzursuz ediyor:
“Ruslar’ın enerjiyi silah olarak kullanması Avrupa’ya güç çeşitliliğini artırması için fırsat. Global güç güvenliği için farklı kaynaklara yönelmeleri gerek. Türkiye bu noktada hayati rol oynayabilir. AB ile Azerbaycan ortasında gaz akışının artırılması öngörülüyor. Burada Türkiye TANAP ile güç ilişki noktası olduğunu gösterebilir. Türkiye’nin Karadeniz’de keşfettiği gaz 5-10 yılda Türkiye ve Avrupa’nın Rus gazına bağımlılığını bitirmeye yardımcı olabilir.”
Tahıl krizinin global besin felaketine dönüşmesini önlemede Türkiye’nin eforları yankı buluyor.
Ukrayna Dış Siyaset Uzmanı Gaber, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın uğraşıyla sağlanan İstanbul inisiyatifi ile tahıl muahedesi hayati kıymette. Odessa Limanı ve deniz yolunun açılması ile Ukrayna tahılını dünyaya sevkederek global piyasalar üzerindeki baskıyı azaltmada Türkiye’nin rolü çok kıymetli. Ayrıyeten Karadeniz’de seyrüsefer özgürlüğünün devamı Ukrayna ve Türkiye için çok kıymetli. Çünkü Rusya mutabakatlara bağlı kalmıyor.” diyor.
TÜRKİYE’NİN ADIMLARI ÖNE ÇIKIYOR
Türkiye’nin, insani koridor ve esir değişimindeki faal rolü ile Zaporijniya Nükleer santrali konusundaki yaklaşımı da kritik ehemmiyette.
Uzman Gaber, “Türkiye, insani koridorlar ile sivillerin tahliyesinde faal rol aldı. Ayrıyeten 2017’de kırımlı tatarların özgür bırakılmasında çok tesirliydi. Savaş esirlerinin değişimi konusundaki adımları çok değerli. Ruslar Avrupa’nın en büyük nükleer tesisini şantaj olarak kullanıyor. Nükleer felaketi önlemek için Türkiye’nin, Ruslar’ın tesisten çekilmesinin ehemmiyetini Moskova’ya aktarması çok değerli.” değerlendirmesinde bulunuyor.
Savaşın adil bir barış ile sonlanması için Ukrayna’nın toprak bütünlüğü hayati ehemmiyette görülüyor. Gaber’e nazaran, bunun için batılı ülkelerden ülkeye silah takviyesinin sürmesi gerekiy