Kahramanmaraş merkezli meydana gelen ve resmi bilgilere nazaran 45 bine yakın insanın ömrünü yitirdiği sarsıntılar sonrasında, dikkatler tekrar beklenen Marmara sarsıntısına çevrildi. Bilhassa 1.6 milyon adet binadan yüzde 70’inin risk barındırdığı İstanbul’da acil tahlil bekleyen bir yapı stoku bulunuyor.
Marmara Bölgesi’nde beklenen sarsıntıda yalnızca İstanbul’da en az 70 bin binanın yıkılacağını lisana getiren İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Afet İdare Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Marmara zelzelesi, yani büyük kıyamet olmadan Cumhurbaşkanı ya da yardımcısı İstanbul’da bir karargah kurup tüm kamu ve özel kurum kuruluşlarını bir ortaya toplayıp yıkılacak binalar için acil tahlil seferberliği yürütmeli” dedi.
Türkiye’nin bir afet planı olmamasını eleştiren Prof. Dr. Kadıoğlu, “GSMH’nın 3’te 1’inin yok olma tehlikesiyle büyük bir sosyo-ekonomik tehdit altındayız. Bundan daha büyük bir ulusal güvenlik, beka sorunu düşünemiyorum” diye konuştu. Temel yapılması gerekeni bina stokunu güzelleştirmek biçiminde vurgulayan Kadıoğlu, şunları kaydetti:
“Bina stoku için çalışmalar var ancak kentsel dönüşüme girmeyen yerlerde yıkılacak en az 70 bin tane bina bulunuyor. Bu türlü bir yapı stoku olduğu vakit yapılan tüm di ğer çalışmalar anlamsız kalıyor. Yani İstanbul’da bu 70 bin bina yerle bir olduğu vakit afet yönetilemez.
1506’da kıyamet-i sura (küçük kıyamet) denmiş, artık kıyamet-i kübra (büyük kıyamet) bekliyoruz. Hiçbir şey yapılmıyor diyemeyiz lakin yapılanlar işin özünde riski yönetilebilir hale getirmiyor. Afet idaresi arama-kurtarma, zelzeleden sonra çadır kurma, yemek dağıtma değil. Temel yapmamız gereken şu an 70 bin binayı en az 50 binaya indirmek.”
“Akıl tutulması yaşamayalım”
Afete hazırlığı kalkınma sorunu olarak kıymetlendiren Prof. Dr. Kadıoğlu, afet sigortasının kıymetine de dikkat çekti. Kadıoğlu, “Afet sonrası kaynakların boşa harcanmaması lazım. Bir yer afette daima yıkılıyorsa, toplumun refahına harcanacak para afet yarası sarmaya harcanıyorsa kalkınma olamaz.
Afete hazır olmadan kalkınmak mümkün değil” dedi. Bu kadar büyük sarsıntıların yaşandığı bir coğrafyada arama-kurtarmanın tahlil olmadığını tabir eden Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Daha çok kriz idare mantığıyla hareket ediyoruz. Risk idaresi yoksa tek başına kriz idaresi ile başarılı olmak mümkün değil. İşin gösteri kısmını bırakmamız lazım. Yalnızca İstanbul’da beklenen zelzelede 70 bin bina yıkılacak. Yalnızca bunun için en az 5 milyon arama kurtarma takımı gerekiyor. Bu mümkün mü? Akıl tutulması, afet güldürüsü yaşamayalım.”
“Afet Bakanlığı kurulsa da boş”
Meteoroloji ve afet idaresi profesörü Mikdat Kadıoğlu, Türkiye’de tek tehlikenin faylar olmadığına da dikkat çekti. Heyelan, fay taşkın, çığ, kuraklık üzere bir sürü tehlikeye işaret eden Prof. Dr. Kadıoğlu’na nazaran ‘bütünleşik tehlike yasası’ gerekiyor.
Bütünleşik afet idaresinin tümünü içerdiğine vurgu yapan Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Ankara’da Afet Bakanlığı kurulması düşünülüyor. Benim tavsiyem kesinlikle Şehircilik ve Afet Bakanlığı kurulması. Bunlar farklı olursa korkarım Afet Bakanlığı tekrar arama-kurtaramama bakanlığı olur. Risk ve kriz idaresini birlikte düşünmek zorundayız. Yoksa 10 afet bakanlığı kursak da boş” tabirlerini kullandı.
Depremden evvel bunları kesinlikle yapın!
1.Binanızın sarsıntıya güçlü olup olmadığını denetim ettirin.
2.Bina içinde eşyaların sabitlenmiş olduğundan emin olun.
3.Mutlaka afet planı yapın. Herkesin aile afet planı olsun. Vakit zaman bunun tatbikatını yapın.
4.Mutlaka afet sigortası yaptırın.
5.Depremde elektrik, su, doğalgaz nasıl kesilir öğrenin, uygulamasını yapın
6.Yanıcı hususları ve konut kimyasallarını devrilip kırılmayacak ve karışmayacak biçimde saklayın.
7.Kırılıp saçılacak ve tehlike yaratacak camları sinemayla kaplayın.
8.Deprem anında nasıl tahliye olunur öğrenin.
9. Zelzele olduğunda kendinizi koruyacak inançlı nokta tespit edin.
10.Hafif arama-kurtarma, ilkyardım öğrenin.