Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Vazifelisi ve Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara, Avrupa’da çocuklarda yayılan, Türkiye’de de görülen ‘Strep A’ bakterisinin yeni bir tıp olmadığını; lakin günümüzde toplumu huzursuz eden ‘invaziv’ hastalıklara sebep olduğunu söyledi.
Kara, şöyle konuştu:
*Streptokok (Strep A) dediğimiz bakteri, toplum içerisinde bildiğimiz ismiyle ‘Beta’, bizim en eski enfeksiyon kaynağı olarak bildiğimiz bakterilerden bir adedidir.
*En temel özelliklerinden biri boğazımızdaki enfeksiyonlara neden olmasıdır. Bunun yanı sıra yaz aylarında çoklukla ciltte enfeksiyonlara, kış aylarında bilhassa de sonbaharın sonu ve kış, ilkbahar başında da bademcik enfeksiyonu dediğimiz boğaz enfeksiyonlarına neden olur.
*Öncesinde geçirilen viral enfeksiyonlar yani nezle üzere, grip üzere enfeksiyonlar Strep A enfeksiyonunu kolaylaştırıyor. Lakin bugün en çok konuşulan enfeksiyon; artık boğazda değil, deride değil; içeriye hakikat geçtiği için, organlara, akciğerlere ya da kaslara gelen enfeksiyon.
*Burada tedirginlik verici olan özelliği şu ki; boğaz enfeksiyonu, cilt enfeksiyonu antibiyotik tedavisiyle çok kısa müddette düzelirken invaziv hastalıklar dediğimiz akciğer, kas ya da kemik dokularındaki enfeksiyonlarda antibiyotik tedavisi verilmediğinde yüzde 30-40’lara kadar kayıplar yaşanabiliyor.
‘TÜM YAŞ KÜMESİNİ ETKİLİYOR’
Prof. Dr. Ateş Kara, Strep A’nın en fazla görüldüğü yaş aralığının 3-18, en ağır görüldüğü yaş aralığının 7-11 olduğunu; ama şu an çabucak hemen yetişkinler de dahil tüm yaş kümesini etkilediğini kaydetti.
Prof. Dr. Kara, şöyle konuştu:
*Özellikle büyük çocuklarda çok ani başlayan, 39 dereceye çıkan ateş, birdenbire başlayan boğaz ağrısı, uzunluğunda hassas bezelerin varlığı Strep A’yı düşündürür.
*Genellikle bu enfeksiyon sırasında burun akıntısı olmaz, hapşırma olmaz, beğenilen yaşarma, kızarma olmaz. Hapşırmayan, gözü yaşarmayan; lakin lisanı kızarmış, ateşi 39 derece olan, boğaz ağrısı olan bir çocukta kuvvetle Strep A düşünmeliyiz.
*Siz boğaz ağrısı geçirirken birtakım tablolarda ciltte kızarıklık, döküntü de olabiliyor. Biz buna ‘kızıl enfeksiyon’ diyoruz. Bu genelde bir defa geçiriliyor ve daha sonra ömür uzunluğu ona karşı geliştirilen antikorlar kızıl enfeksiyonu önlüyor.
*Ani başlayan ateş, boğaz ağrısı bulgularının yanında şayet sizi rahatsız edecek üzere süratli hızlı nefes alıp veriyorsa, ateşi çok yüksekse, halsizliği varsa bir en önce doktora başvurmakta yarar var.
‘ARTIŞ COVİD-19 ÜZERE BİR VARYANTLA BAĞLANTILI DEĞİL’
Strep A’nın son devirde yaygınlaştığına dikkat çeken Prof. Dr. Kara, “Evet bundan evvel büyük hastanelerimizde senede 2-3 hadise formunda gördüğümüz sayılar şu anda yaklaşık 3-4 aylık devir içerisinde 5-6 olayların üzerinde gidiyor. Lakin bu artış Covid-19 salgınındaki üzere bir varyantla bağlantılı değil. Antibiyotiklere dirençli hale gelmiş de değil; ancak bilhassa bu devirde viral enfeksiyonların çok olması ve biraz da bizim öncesinde sakin bir devir geçirmemiz nedeniyle mikrobun bedene girişinin kolaylaşması ve süratli yayılmasıyla ilişkili” dedi.
‘STREP A AŞISI ŞİMDİ YOK’
Prof. Dr. Ateş Kara, Strep A bakterisinin sebep olduğu enfeksiyonlarda erken tedavinin ehemmiyetine dikkat çekerek, şöyle konuştu:
*Tabloya baktığımız vakit şayet erken devirde tedavi yapılmazsa Strep A’nın neden olduğu enfeksiyonlarda yüzde 20 ile yüzde 40’a kadar kayıplar olabiliyor.
*Yani her 10 hadisenin 2 ila 4’ünün kaybedilme riski var. Strep A’ya karşı geliştirilmiş bir aşı şimdi yok. Aşı çalışmaları var, faz çalışmaları düzeyindeler; lakin şimdi kullanılabilir değil. Bu enfeksiyon; konuşurken ağzımızdan çıkan küçük damlacıklar aracılığıyla yayılıyor.
*Hasta olan, boğaz ağrısı olan, ateşi olan bir kişi maske takarsa diğerine bulaş azalır. Kalabalık ortamlardan biraz uzak durmamız lazım.
*Okullarda sınıfların havalandırılması lazım. Damlacıklarla çıktığı için okulda sıra, bulunduğumuz alanda masa, etrafta kullandığımız tutamak, dolmuşta dokunduğumuz alanlara damlacıklar gelebilir.
*Dışarıda bulunduğumuz sıralarda elimizi ağzımıza, burnumuza götürmemeye dikkat edelim. Etraftaki nesnelere dokunduktan sonra ellerimizi yıkarsak bu da alınan kâfi tedbirlerden biri olacaktır. (DHA)